بسکتبال خیابانی

یک بازی مهیج برای کسانی که توپ بسکتبال و حلقه گل اش را دوست داشته باشند. استریت بال. در زبان فارسی خودمان به بسکتبال خیابانی معروف شده. تفاوت بسکتبال خیابانی و گل کوچک فوتبال در این است که اولی در همه جای دنیا رواج دارد ولی دومی فقط مختص عشق فوتبالی های ایرانی است.
آنها بازی می کنند. بدون اینکه درگیر قوانین دست و پاگیری باشند که همیشه ناراحتشان می کرده آنها بازی می کنند با خیال آسوده. همان بازی مورد علاقه شان. راحت تر و زیباتر. «این نوع اش تفاوت زیادی ندارد. قوانین همان قوانین بسکتبال است. دو داور هم بازی را تحت نظر دارند تا کسی از قوانین سرپیچی نکند تنها تفاوت این بازی با بسکتبال اصلی، این است که بازی در یک نیمه زمین و با یک حلقه گل برگزار می شود. مثل گل کوچک فوتبال است. در آن بازی هم شاید فقط آفساید نباشد وگرنه خطا همان خطا است. »
سال ۱۳۶۶ بود. استریت بال در دنیا کمک زیادی برای جذب جوانان به ورزش بسکتبال می کرد. جوانانی که مسابقات مهمی چون NBA، NCAA (لیگ دانشجویی بسکتبال در آمریکا) یا در اروپا لیگ باشگاه های ایتالیا، اسپانیا و آلمان را می دیدند، احساساتی می شدند و سعی می کردند خودشان را جای ستاره های محبوبشان بگذارند جایی برایشان آماده شده بود. دولت ها با همکاری فدراسیون های بسکتبال کار جالبی کرده بودند. با آسفالت زمینی بی استفاده و نصب دو پایه بسکتبال که هزینه زیادی برای آنها نداشت، این جوانان پرشور و آماده را وارد باشگاهی خیابانی کردند. آنها این شور و هیجان را در بسکتبال تخلیه می کردند. جذب جوانان به بسکتبال، آن هم در باشگاه هایی که تعهدات خاصی بر اعضایش نداشتند، جایگاه مناسبی بود برای ظهور استعدادها. به آرامی استریت بال وارد دنیای حرفه ای ها هم شد. حرفه ای هایی که برای هر بازیشان تماشاگران بی شماری را مجذوب خود می کردند به بی آلایشی و بی تکفلی این بازی علاقه مند شده بودند. استریت بال در میان همه محبوبیت خاصی یافت. آن قدر محبوب شد که در تمام نقاط دنیا مسابقاتی را با حضور علاقه مندان زیادی برگزار کردند.
سال ۱۳۶۶ بود. در روزهای اوج این بازی در اروپا و آمریکا، هیات بسکتبال تهران تصمیم گرفت بسکتبال خیابانی را راه اندازی کند. ورزشی که در تهران براساس آمار در آموزشگاه ها پس از فوتبال دومین ورزش محبوب دانش آموزان و دانشجویان است. ضمن اینکه بسکتبال در محدوده شمال شهر تهران حتی از فوتبال هم جلوتر حرکت می کند.
با این حال مشکلی مانع از راه اندازی بسکتبال خیابانی می شد. عموماً انجام ورزش های محلات و خیابانی بر عهده شهرداری ها بود. آنها بودند که می بایستی این ورزش را راه اندازی کنند. علاوه بر آن تنها ارگانی که قادر به فراهم کردن شرایط لازم برای انجام بازی بود، همان شهرداری ها بودند. این طرح می توانست همین جا در پوشه یا پرونده ای مختوم شده اعلام شود و تا مدت ها کسی برای احیاء اش تلاش نکند.
سال ۱۳۵۵ در حوالی خیابان جردن (آفریقا) زمینی خاکی در یکی از کوچه های منتهی به این خیابان وجود داشت. کوچه حافظ جوانان این محله زمین را صاف کردند. خاشاک و سنگ های درشتش را جدا کرده و از زمین خارج کردند. برخلاف همه جا که دو تیر چوبی جاگذاری می کردند و زمین می شد زمین فوتبال، جوانان این محل کار دیگری کردند. پایه بسکتبال نصب کردند. ابعاد زمین هم به زمین بسکتبال نزدیک تر بود.این زمین، قدیمی ترین زمین خاکی بسکتبال در تهران است. شاید هم در دنیا، چون بعید است زمین خاکی بسکتبال در دنیا وجود داشته باشد.
قوانین رقابت های استریت بال در هر کشور فرق می کند. در برخی کشورها همان قوانین بسکتبال به طور کلی رعایت می شود و در برخی دیگر قوانین را تعدیل کرده و کاهش داده اند آنها مدعی هستند که زیبایی و جذاب بودن بازی استریت بال، خیابانی بودن آن است و نباید با قوانین خشک، آن را به بسکتبال تبدیل کرد. رقابت های بسکتبال خیابانی در ایران نیز قوانین خاص خود را دارند. مسئولان برگزاری برای هر مسابقه ۲ داور (همچون بسکتبال) انتخاب و به میدان می فرستند و آنها موظفند تمام قوانین بسکتبال را رعایت کنند، جز در مواردی کوچک به طور مثال هر سه خطا یک امتیاز به سود تیم مقابل محاسبه می شود یا. . .

به هر حال آنچه در استریت بال در تمامی کشورها ثابت است اندازه زمین، تعداد نفرات حاضر در بازی و ذخیره و تا حدودی زمان بازی است. این بازی در یک نیمه زمین بسکتبال و با یک حلقه گل برگزار می شود. ۳ بازیکن در هر تیم حضور دارند (برخلاف بسکتبال که ۵ بازیکن در زمین حضور دارند) و هر تیم می تواند ۲ بازیکن ذخیره داشته باشد. تیم ها در ۲ تایم ۶ دقیقه ای با هم رقابت می کنند و ۲ بازی به طور هم زمان در ۲ نیمه زمین انجام می شوند. به این ترتیب حضور بازیکنانی که شناختی نسبت به قوانین بسکتبال نداشته باشند امکان پذیر نیست.
تیم ها برای حضور در رقابت های استریت بال تهران تنها مدارک شخصی بازیکنان را تحویل می دهند و کلاً رقابت ها رایگان برگزار می شود. برگزاری این رقابت ها منجر به کشف استعدادهایی نیز شده است؛در طول سال های گذشته ۵ بازیکن از همین زمین به رده های مختلف تیم ملی راه یافته اند. چنین مسابقاتی می تواند در زمینه پرورش استعدادها مثمر ثمر باشد. وقتی سالی یک بار رقابت ها برگزار می شود و چنین نتیجه ای دارد چرا آن را رشد نمی دهیم؟ این مسابقات در خارج بسیار منظم و گسترده تر از ما، برگزار می شود و نتایج آن بالطبع بهتر است.این تنها رقابت بسکتبال خیابانی در تهران است و در کل کشور نیز فقط در اصفهان رقابت های مشابهی برگزار می شود که در مقابل برگزاری مسابقات ورزش های محلی دیگر رشته ها تقریباً حرکت بزرگی به شمار نمی آید.فراغ بال در استریت بال
استریت بال در غرب
بسکتبال فقط یک ورزش به حساب نمی آید و تنها یک سرگرمی روزمره نیست که برای لذت و یا حفظ شکل ظاهری اندام انجام شود. برای بازیکنان حرفه ای، بسکتبال به نوعی زندگی کردن است و درست مثل زندگی واقعی، فرهنگ بسیار خاص خود را دارد.
این مسئله برای بازیکنان استریت بال، بسیار حقیقی تر و جدی تر است. استریت بال یعنی عشق به بازی. اگر شما خودتان هم در این زمینه تجربه ای داشته باشید، این موضوع را خوب درک می کنید و مسلماً با من هم عقیده هستید. استریت بال مثل بازی های داخل سالنی و سازمان یافته نیست. حرکات، بسیار آزادانه صورت می گیرد. در عین حال که بازی بسیار پرشور و حرارت است بی قیدی خاصی نیز در آن به چشم می خورد. این بازی بسیار پراحساس تر و گویاتر از بازی سالنی است. اگر کمی هیجان زده شوید و یا اینکه به بازیکن دیگری توهین کنید هیچ داوری وجود ندارد که شما را اخراج کند. این بازی با بازی های قراردادی فرق می کند. استریت بال کم کم دارد موفق می شود. اشتباه نکنید منظورم این است که مردم کم کم دارند جذب این بازی می شوند. استریت بال آنقدر موفق شده که به هنگام بازی افراد زیادی کنار خط زمین جمع شده و با داد و فریاد بازیکنان را تشویق می کنند. گاهی اوقات بازیکنان ساعت ها تمرین می کنند و تا زمانی که آفتاب غروب می کند، به جست و خیز و پرتاب توپ می پردازند. استریت بال یعنی همین کارها. یعنی اینکه ساعت ها و ساعت ها پای فیلم های ویدئویی بنشینیم و حرکات را بررسی کنیم. . . یعنی اینکه شب ها پیش از رفتن به رختخواب ۵۰۰ بار مچ پایمان را نرمش دهیم. . . یعنی اینکه وقتی در مورد برگزاری بازی های خوب، خبری می شنویم، برای تماشای آنها برویم. استریت بال یعنی همین.
علاوه بر این فلسفه بازی، استریت بال سبک و فرهنگ خاص خودش را دارد. در وهله اول، باید بگوییم که سبک لباس پوشیدن آنها بسیار متفاوت است. آنها لباس های گشاد به تن می کنند، لباسی که آزادی عمل فراوانی به بازیکن می دهد. معمولاً هر بچه ای هم می تواند در زمین بازی دریبل های کراس اوور را انجام دهد. تیم هارداوی هم زمانی استریت بال بازی می کرد و متخصص ضربات کراس اوور بود. یک کراس اوور خوب و باارزش یعنی دست به دست کردن توپ با سرعت بسیار زیاد و گذشتن از سد مدافع مقابل. هرچند که با ورود آلن ایورسون به عرصه این بازی ها، کراس اوور معنای هدایت حریف به جهت نادرست را نیز می دهد. یک بازیکن خوب حریف را گیج می کند از سدش می گذرد و بعد هم تیم مقابل را شکست می دهد. مهارت های مربوط به جابه جایی و دریبل توپ از سال ۱۹۹۰ به بعد تکمیل شد. در قرن بیست و یکم همه آرزو دارند که بتوانند به طور صحیح این حرکات را انجام دهند. بیشتر دوستداران استریت بال ساعت ها پای تلویزیون می نشینند و یا به زمین های بازی می روند تا حرکات صحیح را مشاهده کنند و بعد هم خودشان به تمرین آنها بپردازند.باور کنید که کلید اصلی این بازی همان حرکت دست است.